Majoor AA.
Paessens was commandant van Gevechtsgroep l. Deze populaire officier die eerder
commandant was van de Noothoven-van Goor Compagnie, de para-compagnie van de
Irene Brigade, hield gedurende de veldtocht in een exercise-book een dagboek bij.
De teksten zijn in de oorspronkelijke taal gelaten en zijn wat formeel,
maar geven een goed beeld van de periode en de omstandigheden.
Middelburg,
december 1944.
16 december.
Weer een
zaterdagochtend. Eerst inname van het ochtendappèl en dan rondgang door de
school, welke thans als legeringsgebouw
dienst doet om te
zien op iedereen aan het werk is. De O.D. (ordedienst, red.) is eveneens bezig
in de kazerne en het terrein er om heen om de laatste vuil resten op te ruimen
van hetgeen de Duitschers hebben achtergelaten.
Daarna inspectie
van de cantine. Lt. Roos is bezig met controle van de cantinekas. De winsten
zijn behoorlijk ondanks de lage prijzen.
Na het middagappèl
dienst als op zondag, verder een rustige dag.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
17december.
't Is
Zondagochtend en buitengewoon rustig in de mess. Een telefoontje komt de rust
verstoren. "Troopcarrier om 13.30 hedenmiddag te Goes om de band op te halen
voor een E.N.S.A.show" "U krijgt 15 plaatsen toegewezen voor beide
voorstellingen." Ik maak een
order voor het
middagappèl om te weten te komen of er 15 gegadigden zijn voor de beide
voorstellingen.
Op het middagappèl
is iedereen present. We gaan 's middags naar de middagvoorstelling der E.N.S.A.
Er zijn ook burgers die gelukkig
de tamelijk
ongezoute moppen niet goed kunnen volgen. Iemand naast mij vraagt wat het
betekent. Maar 't is moeilijk om bepaalde uitdrukkingen te vertalen.
Na de thee
inspectie van het wagenpark en controle de wacht. Er is niets bijzonders te
constateeren.
's Avonds een dans
in de cantine voor eigen mensen. De stemming is uitstekend.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
18 december.
De telefoon naast
mijn bed rammelt al om 6 uur. Slaperig draai ik me om. En dan denk ik aan 't
warme kopje thee. 's Is een vergissing.
Iemand staat te
wachten op een wagen van Vlissingen. Ik verwijs hem naar den wachtcommandant.
Na 't ochtendappèl
een kijkje bij het onderhoud der voertuigen. Iedereen is druk bezig met opmeten
van bandenspanning, bijvullen van
anti-freeze,
bijstellen van remmen enz. Daarna bijwonen van de theorie. Het Kompas is een
interessante les en de instructeur kent zijn
voorschrift
uitstekend.
's Namiddags
bezoek aan B-echelon en bespreking van controle op rijden met voertuigen. Daarna
terug naar Middelburg. Er ligt een
stapel papieren
over het aanhouden van burgers die na spertijd op straat komen. De avond is
verder kalm.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
19 december.
Om half negen
staan drie dienstplichtigen in de gang bij de mess te wachten op aanvang van het
rapport. Dit gaat met minder praal gepaard dan vroeger. Er is geen sergeant-majoor
om de deliquenten binnen te leiden en ze "op de plaats rust" te zetten. Maar de
straffen zijn misschien een tikje zwaarder. Eén verscheen met ongepoetste
schoenen op appèl en de anderen waren in onbehoorlijk tenue. Ze komen weer met
het gebruikelijke verhaal dat we al jaren geleden moesten aanhoren.
Na het rapport
bezoek aan oefeningen. De regeling van het vervoer over het jaagpad loopt
gesmeerd en de posts bij de ingang zijn
op hun qui-vive.
's Namiddags
bespreking van het oefenprogramma voor de komende week.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
20 december.
VSkspreking van
het programma voor het komende kerstfeest. Eerst een lange lijst van surprises
gedurende de kerstweek. Ik ga een speciale order samenstellen om alle
voorstellingen, kerstavonden, shows, dansen enz. te publiceren. Het is een toer
om het kerstfeest van de gevechtsgroep er nog tusschen te loodschen. Ik zie op
het programma voor de kerstweek o. m. voorkomen:
22 Dec. 14.30 -
18.00 film "Canterbury Tales"
22
Dec. 18.00 - 20.30 E.N.S.A. concert
23
Dec. 18.00 - 20.30 E.N.S.A. concert
En zoo gaat het
maar door.
's Namiddags baden
in Kruiningen voor het detachement Middelburg. Vlissingen blijft door man met
wacht en postendienst.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
21 december.
Inspectie over
kleding & uitrusting na het ochtendappél & inspectie schoenen om iedereen in
behoorlijk tenue te hebben met Kerst-
mis. Tenue is over
het algemeen goed, speciaal nadat we de eerste zending nieuwe kleding hebben
aangekregen. Verder gedeelte
van de ochtend na
de inspectie huishoudelijke diensten en in orde maken van de opmerkingen na de
inspectie, 's Namiddags sport en
spel en veldloop.
Intusschen gaan de
voorbereidingen voor het kerstfeest voort. Aan de orde zijn o.m. opstellen van
menu's, krijgen van lepels, vorken en messen, borden, tafellakens, stoelen en
tafels.
Bedienden om het
eten op te dienen. Bier bij het middagmaal moet worden aangevoerd. Kortom,
honderd kleine dingen zijn vandaag
behandeld en
definitief geregeld.
Geen dooden,
gewonden, krijgsgevangenen.
22 december.
Het normale
oefenprogramma wordt afgemaakt zonder stoornis. Het is een mooie dag en ik ga
uit naar het B-echelon om me te overtuigen van de regeling, welke aldaar
getroffen is voor de kerstfeestviering en de rations, welke met Kerstmis
verstrekt zullen worden. Dat is echter nog een vrij duister geheel, niemand
weet wat precies zal worden uitgegeven. Ik hoop het best voor de menu's.
Intusschen komt de
post binnenrollen. Zak na zak met pakketten komt binnen en het bureau van Lt.
Zeehandelaar lijkt meer een postkantoor dan een bureau.
's Namiddags
bezoek aan Vlissingen over de wenschelijkheid om een nieuwe commandant te vragen
voor het 3de platoon en controle
over de posten
aldaar. Verder geen bijzonderheden.
Geen gewonden,
geen dooden, geen krijgsgevangenen.
23 december.
Zaterdagochtend.
Het detachement Middelburg besteedt de ochtend met het ingereedheid te brengen
van de cantine voor het komende Kerstfeest, onderhoud van voertuigen, motors enz.
De kerstboom is
zoowel te Middelburg als te Vlissingen gearriveerd. De cantinebeheerder krijgt
opdracht om te zorgen voor de noodige versiering en 's middags is de boom kant
en klaar. Ook de cantine zelf wordt versierd met hulst en dennentakjes en
slingers.
's Namiddags
dienst als op Zondag.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
24 december.
Zondag, 's
Ochtends in de mess conferentie over het Kerstfeest met Lt. Roos. De
managemeester wordt geroepen om verslag uit te
brengen over de
kerstrantsoenen. Daarna wordt de bediening in orde gebracht en de
kerstuitnoodingingen doorlopen. Een order
wordt
uitgevaardigd om iedereen bij een gemeenschappelijken kerstmaaltijd te hebben op
eerste Kerstdag.
's Namiddags komen
twee onderofficieren vragen of zij elders kunnen gaan eten. Verzoek wordt
natuurlijk afgewezen, 's Avonds
dans in de cantine
van de Gevechtsgroep.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsge vangenen.
25 december.
Te 13.00 uur
gemeenschappelijke kerstmaaltijd voor personeel der Gevechtsgroep te Middelburg
en te Vlissingen. Allereerst nadat iedereen gezeten is, voorlezing van het
Kersttelegram van H.M. Koningin Wilhelmina, daarna voorlezing van de
Kerstboodschap van Veldmaarschalk Montgomery en Kerstboodschap van den
brigadecommandant. Daarna een persoonlijk woord van mij.
De kersttafel
ziet er keurig verzorgd uit en de menu's op de tafel geven aan het geheel de
nodige etiquette. Jammer genoeg is het menu niet helemaal correct. De "consommeé
al la Normandie" en de "vol au vent al la Oirschot" zijn inderdaad aanwezig maar
door een vergissing zijn de sigaren te vroeg uitgegeven en de "Havanna El Ropos"
moesten de aanzittenden missen.
Na het kerstmaal
een kort samenzijn en daarna voortzetting in huiselijke kring.
Geen dooden, geen
gewonden, geen krijgsgevangenen.
26 december.
De kerstvreugde
werd al vroeg gestoord door een telefoontje van den Intelligence Officer. De
boodschap, welke al zoo lang verwacht werd, kwam: gereed maken om vertrekken op
morgen, nadere bijzonderheden volgen. De rest van de ochtend werd doorgebracht
met het uitvaardigen van de noodige "waarschuwingsbevels" en het treffen van de
noodige maatregels om een vlotte verplaatsing te verzekeren.
's Namiddags
bezoek aan de cantine om wat met de soldaten te praten, 's Avonds dans in de
cantine - de laatste avond in Middelburg in de cantine. Gedurende de pauze
verloting van een paar kerstcakes, aangeboden door de cantine en een solo door
een van de soldaten van de M.M.G.'s (medium machineguns)
27 december.
Te half acht
vanochtend ben ik weggegaan om een verkenning te doen van het nieuwe gebied
waarheen de gevechtsgroep zal worden verplaatst. De tocht is er een met
hindernissen.
Eerst langs een
geweldige omweg naar Veere. Vandaar per Duck (Amerikaans amfibievoertuig)
overgestoken naar Vrouwen polder.
De dijk Veere -
Vrouwenpolder is namelijk kapot na een bombardement der luchtmacht.
Te Vrouwenpolder
contact opgenomen met de 11e gevechtsgroep en op tocht gegaan door de duinen
langs de noordzijde van Walcheren om stellingen uit te kiezen. Na een moeilijke
tocht door de duinen kwam het water. Per "wezel" (weazie, Engels amfibievoertuig)
ben ik naar Domburg gezwommen en vandaar naar West-kapelle gegaan om de dijk te
verkennen.
't Was een
troosteloos geheel en Westkapelle is meer een kerkhof dan een dorp. Na de
verkenning terug naar Middelburg, alwaar ik in het donker aankwam.
28
December
's
Ochtends om half acht op stap met de eerste troep van 30 met carriers om te gaan
naar de Noordrand van Walcheren. We arriveerden precies op tijd in Veere en de
Buffalo's (Engels landingsvaartuig) lagen klaar om ons over te brengen. De
Ac Ac (luchtafweer)werd aan de overzijde van het water te Vrouwenpolder
achtergelaten om om aldaar de aankomende goederen op te slaan en vrij te houden
van zeewater in geval van een opkomende vloed.
Het water
bleek weer een groot struikelblok te zijn voor gemotoriseerde infanterie. Door
de onmogelijkheid om 15 cwt's mee te nemen moest alle ammunitie en andere store
vervoerd worden op carriers, welke telkens een lange tocht moesten maken van
Vrouwenpolder naar Domburg en vrijwel niet over de duinweg konden.
Twee
infanterie platoons kwamen in stelling en de supportgroep bleef in Domburg
gedurende de nacht.
29
December
's
Ochtends vroeg werd begonnen om de supportgroep te verplaatsen naar de
opstellingen in het duin. Gelukkig hadden de Duitschers tal van behoorlijke
bunkers vrijwel onbeschadigd achtergelaten en konden wij deze overnemen.
Overal was wat te vinden en in minder dan geen tijd sjouwe iedereen met stoelen,
tafels, banken,
kachels, enz. "A soldier must have comfort" werd
door de
Engelschen altijd geleerd op cursussen en terecht! Trouwens vandaag bleek weer
eens dat ze zichzelf in minder dan geen tijd comfortabel maakten.
Tegelijkertijd hiermee werd een voorlopig vuurplan ontworpen, wapens
vastgezet en de verdeediging voorlopig georganiseerd. Na het opnemen van contact
met de O.D. (ordedienst) was de voorlopige verdediging klaar en konden we de
Duitschers dien nacht met gerust hart ontvangen.
30
December
's
Ochtends bezoek aan alle platoons der gevechtsgroep om de gewone maatregelen
voor de verdediging te bekijken. Zoals gewoonlijk weer de dringende vraag: "moet
groene enveloppe nog door ons gecensureerd worden?" Ik heb een net en beschaafd
antwoord op deze kwestie gegeven howel een ander antwoord beter gepast had.
Iedereen
was nog ijverig bezig met het aanbrengen van glas in de ramen der woonbunker,
het inpassen van geweerrekken tusschen twee bedden,enz.
's
Namiddags contact opgenomen met het gemilitariseerd personeel der voormalige O.D.
Rustige avond behoudens enkele klappen,
waarschijnlijk van het afschieten der V2 (nieuw Duits "vergeldings"wapen) op
Schouwen.
Vandaag
nog geen Duitschers gezien.
31
December
Hedenochtend commando aanvaard van alle troepen in de sector van Walcheren,
langs den kust tusschen Vrouwenpolder en Zoutelande.
Hedenochtend
begonnen met bevel voor verdediging te maken en vastleggen van
arüllerievuren. Daarna schets gemaakt van vuren met vuurplan. Kustbewaking is
normaal. Observatie- en luisterposten op alle mogelijke punten langs de kust om
bij onraad paraat
te zijn. Verder
is iedereen bezig te verbetering van de verdediging.
Hedenochtend
vijftien nieuwe recruten opgenomen in de compagnie na een voorafgaande training
recrutenopleidingsschool
(afkomstig uit
Bergen op Zoom) benieuwd hoe ze zich voelen onder de oudgedienden. Het
is nog te kort dag om daar een oordeel over te kunnen vellen.
Oudejaarsavond doorgebracht op mijn bureau en de jaarwisseling niet gevierd.
Ik sluit dit dagboek met de hoop en de wensch dat 1945 even voorspoedig zal zijn
voor Gevechtsgroep I als 1944.
Hiermee komt
een einde aan het dagboek van majoor Paessens. Het is niet bekend of de majoor
nog verder aantekeningen in deze vorm heeft bijgehouden. Deze zijn in ieder
geval niet in het archief van het museum, noch in het Centraal Archieven Depot
van het Ministerie van Defensie aanwezig.