Dagboekpassages Maj. Paessens 2

In Nederland

Majoor AA. Paessens was commandant van Gevechtsgroep l. Deze populaire officier die eerder commandant was van de Noothoven-van Goor Compagnie, de para-compagnie van de Irene Brigade, hield gedurende de veldtocht in een exercise-book een dagboek bij. De teksten zijn in de oorspronkelijke taal gelaten en zijn wat formeel, maar geven een goed beeld van de periode en de omstandigheden.

Middelburg, december 1944.

16 december.

Weer een zaterdagochtend. Eerst inname van het ochtendappèl en dan rondgang door de school, welke thans als legeringsgebouw

dienst doet om te zien op iedereen aan het werk is. De O.D. (ordedienst, red.) is eveneens bezig in de kazerne en het terrein er om heen om de laatste vuil resten op te ruimen van hetgeen de Duitschers hebben achtergelaten.

Daarna inspectie van de cantine. Lt. Roos is bezig met controle van de cantinekas. De winsten zijn behoorlijk ondanks de lage prijzen.

Na het middagappèl dienst als op zondag, verder een rustige dag.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

17december.

't Is Zondagochtend en buitengewoon rustig in de mess. Een telefoontje komt de rust verstoren. "Troopcarrier om 13.30 hedenmiddag te Goes om de band op te halen voor een E.N.S.A.show" "U krijgt 15 plaatsen toegewezen voor beide voorstellingen." Ik maak een

order voor het middagappèl om te weten te komen of er 15 gegadigden zijn voor de beide voorstellingen.

Op het middagappèl is iedereen present. We gaan 's middags naar de middagvoorstelling der E.N.S.A. Er zijn ook burgers die gelukkig

de tamelijk ongezoute moppen niet goed kunnen volgen. Iemand naast mij vraagt wat het betekent. Maar 't is moeilijk om bepaalde uitdrukkingen te vertalen.

Na de thee inspectie van het wagenpark en controle de wacht. Er is niets bijzonders te constateeren.

's Avonds een dans in de cantine voor eigen mensen. De stemming is uitstekend.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

18 december.

De telefoon naast mijn bed rammelt al om 6 uur. Slaperig draai ik me om. En dan denk ik aan 't warme kopje thee. 's Is een vergissing.

Iemand staat te wachten op een wagen van Vlissingen. Ik verwijs hem naar den wachtcommandant.

Na 't ochtendappèl een kijkje bij het onderhoud der voertuigen. Iedereen is druk bezig met opmeten van bandenspanning, bijvullen van

anti-freeze, bijstellen van remmen enz. Daarna bijwonen van de theorie. Het Kompas is een interessante les en de instructeur kent zijn

voorschrift uitstekend.

's Namiddags bezoek aan B-echelon en bespreking van controle op rijden met voertuigen. Daarna terug naar Middelburg. Er ligt een

stapel papieren over het aanhouden van burgers die na spertijd op straat komen. De avond is verder kalm.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

19 december.

Om half negen staan drie dienstplichtigen in de gang bij de mess te wachten op aanvang van het rapport. Dit gaat met minder praal gepaard dan vroeger. Er is geen sergeant-majoor om de deliquenten binnen te leiden en ze "op de plaats rust" te zetten. Maar de straffen zijn misschien een tikje zwaarder. Eén verscheen met ongepoetste schoenen op appèl en de anderen waren in onbehoorlijk tenue. Ze komen weer met het gebruikelijke verhaal dat we al jaren geleden moesten aanhoren.

Na het rapport bezoek aan oefeningen. De regeling van het vervoer over het jaagpad loopt gesmeerd en de posts bij de ingang zijn

op hun qui-vive.

's Namiddags bespreking van het oefenprogramma voor de komende week.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

20 december.

VSkspreking van het programma voor het komende kerstfeest. Eerst een lange lijst van surprises gedurende de kerstweek. Ik ga een speciale order samenstellen om alle voorstellingen, kerstavonden, shows, dansen enz. te publiceren. Het is een toer om het kerstfeest van de gevechtsgroep er nog tusschen te loodschen. Ik zie op het programma voor de kerstweek o. m. voorkomen:

22 Dec. 14.30 - 18.00 film "Canterbury Tales"

22 Dec. 18.00 - 20.30 E.N.S.A. concert

23 Dec. 18.00 - 20.30 E.N.S.A. concert

En zoo gaat het maar door.

's Namiddags baden in Kruiningen voor het detachement Middelburg. Vlissingen blijft door man met wacht en postendienst.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

21 december.

Inspectie over kleding & uitrusting na het ochtendappél & inspectie schoenen om iedereen in behoorlijk tenue te hebben met Kerst-

mis. Tenue is over het algemeen goed, speciaal nadat we de eerste zending nieuwe kleding hebben aangekregen. Verder gedeelte

van de ochtend na de inspectie huishoudelijke diensten en in orde maken van de opmerkingen na de inspectie, 's Namiddags sport en

spel en veldloop.

Intusschen gaan de voorbereidingen voor het kerstfeest voort. Aan de orde zijn o.m. opstellen van menu's, krijgen van lepels, vorken en messen, borden, tafellakens, stoelen en tafels.

Bedienden om het eten op te dienen. Bier bij het middagmaal moet worden aangevoerd. Kortom, honderd kleine dingen zijn vandaag

behandeld en definitief geregeld.

Geen dooden, gewonden, krijgsgevangenen.

22 december.

Het normale oefenprogramma wordt afgemaakt zonder stoornis. Het is een mooie dag en ik ga uit naar het B-echelon om me te overtuigen van de regeling, welke aldaar getroffen is voor de kerstfeestviering en de rations, welke met Kerstmis verstrekt zullen worden. Dat is echter nog een vrij duister geheel, niemand weet wat precies zal worden uitgegeven. Ik hoop het best voor de menu's.

Intusschen komt de post binnenrollen. Zak na zak met pakketten komt binnen en het bureau van Lt. Zeehandelaar lijkt meer een postkantoor dan een bureau.

's Namiddags bezoek aan Vlissingen over de wenschelijkheid om een nieuwe commandant te vragen voor het 3de platoon en controle

over de posten aldaar. Verder geen bijzonderheden.

Geen gewonden, geen dooden, geen krijgsgevangenen.

23 december.

Zaterdagochtend. Het detachement Middelburg besteedt de ochtend met het ingereedheid te brengen van de cantine voor het komende Kerstfeest, onderhoud van voertuigen, motors enz.

De kerstboom is zoowel te Middelburg als te Vlissingen gearriveerd. De cantinebeheerder krijgt opdracht om te zorgen voor de noodige versiering en 's middags is de boom kant en klaar. Ook de cantine zelf wordt versierd met hulst en dennentakjes en slingers.

's Namiddags dienst als op Zondag.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

24 december.

Zondag, 's Ochtends in de mess conferentie over het Kerstfeest met Lt. Roos. De managemeester wordt geroepen om verslag uit te

brengen over de kerstrantsoenen. Daarna wordt de bediening in orde gebracht en de kerstuitnoodingingen doorlopen. Een order

wordt uitgevaardigd om iedereen bij een gemeenschappelijken kerstmaaltijd te hebben op eerste Kerstdag.

's Namiddags komen twee onderofficieren vragen of zij elders kunnen gaan eten. Verzoek wordt natuurlijk afgewezen, 's Avonds

dans in de cantine van de Gevechtsgroep.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsge vangenen.

25 december.

Te 13.00 uur gemeenschappelijke kerstmaaltijd voor personeel der Gevechtsgroep te Middelburg en te Vlissingen. Allereerst nadat iedereen gezeten is, voorlezing van het Kersttelegram van H.M. Koningin Wilhelmina, daarna voorlezing van de Kerstboodschap van Veldmaarschalk Montgomery en Kerstboodschap van den brigadecommandant. Daarna een persoonlijk woord van mij.

De kersttafel ziet er keurig verzorgd uit en de menu's op de tafel geven aan het geheel de nodige etiquette. Jammer genoeg is het menu niet helemaal correct. De "consommeé al la Normandie" en de "vol au vent al la Oirschot" zijn inderdaad aanwezig maar door een vergissing zijn de sigaren te vroeg uitgegeven en de "Havanna El Ropos" moesten de aanzittenden missen.

Na het kerstmaal een kort samenzijn en daarna voortzetting in huiselijke kring.

Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.

26 december.

De kerstvreugde werd al vroeg gestoord door een telefoontje van den Intelligence Officer. De boodschap, welke al zoo lang verwacht werd, kwam: gereed maken om vertrekken op morgen, nadere bijzonderheden volgen. De rest van de ochtend werd doorgebracht met het uitvaardigen van de noodige "waarschuwingsbevels" en het treffen van de noodige maatregels om een vlotte verplaatsing te verzekeren.

's Namiddags bezoek aan de cantine om wat met de soldaten te praten, 's Avonds dans in de cantine - de laatste avond in Middelburg in de cantine. Gedurende de pauze verloting van een paar kerstcakes, aangeboden door de cantine en een solo door een van de soldaten van de M.M.G.'s (medium machineguns)

27 december.

Te half acht vanochtend ben ik weggegaan om een verkenning te doen van het nieuwe gebied waarheen de gevechtsgroep zal worden verplaatst. De tocht is er een met hindernissen.

Eerst langs een geweldige omweg naar Veere. Vandaar per Duck (Amerikaans amfibievoertuig) overgestoken naar Vrouwen polder.

De dijk Veere - Vrouwenpolder is namelijk kapot na een bombardement der luchtmacht.

Te Vrouwenpolder contact opgenomen met de 11e gevechtsgroep en op tocht gegaan door de duinen langs de noordzijde van Walcheren om stellingen uit te kiezen. Na een moeilijke tocht door de duinen kwam het water. Per "wezel" (weazie, Engels amfibievoertuig) ben ik naar Domburg gezwommen en vandaar naar West-kapelle gegaan om de dijk te verkennen.

't Was een troosteloos geheel en Westkapelle is meer een kerkhof dan een dorp. Na de verkenning terug naar Middelburg, alwaar ik in het donker aankwam.

28 December

's Ochtends om half acht op stap met de eerste troep van 30 met carriers om te gaan naar de Noordrand van Walcheren. We arriveerden precies op tijd in Veere en de Buffalo's (Engels landingsvaartuig) lagen klaar om ons over te brengen. De Ac Ac (luchtafweer)werd aan de overzijde van het water te Vrouwenpolder achtergelaten om om aldaar de aankomende goederen op te slaan en vrij te houden van zeewater in geval van een opkomende vloed.

Het water bleek weer een groot struikelblok te zijn voor gemotoriseerde infanterie. Door de onmogelijkheid om 15 cwt's mee te nemen moest alle ammunitie en andere store vervoerd worden op carriers, welke telkens een lange tocht moesten maken van Vrouwenpolder naar Domburg en vrijwel niet over de duinweg konden.

Twee infanterie platoons kwamen in stelling en de supportgroep bleef in Domburg gedurende de nacht.

29 December

's Ochtends vroeg werd begonnen om de supportgroep te verplaatsen naar de opstellingen in het duin. Gelukkig hadden de Duitschers tal van behoorlijke bunkers vrijwel onbeschadigd achtergelaten en konden wij deze overnemen. Overal was wat te vinden en in minder dan geen tijd sjouwe iedereen met stoelen, tafels, banken, kachels, enz. "A soldier must have comfort" werd door de Engelschen altijd geleerd op cursussen en terecht! Trouwens vandaag bleek weer eens dat ze zichzelf in minder dan geen tijd comfortabel maakten.

Tegelijkertijd hiermee werd een voorlopig vuurplan ontworpen, wapens vastgezet en de verdeediging voorlopig georganiseerd. Na het opnemen van contact met de O.D. (ordedienst) was de voorlopige verdediging klaar en konden we de Duitschers dien nacht met gerust hart ontvangen.

30 December

's Ochtends bezoek aan alle platoons der gevechtsgroep om de gewone maatregelen voor de verdediging te bekijken. Zoals gewoonlijk weer de dringende vraag: "moet groene enveloppe nog door ons gecensureerd worden?" Ik heb een net en beschaafd antwoord op deze kwestie gegeven howel een ander antwoord beter gepast had.

Iedereen was nog ijverig bezig met het aanbrengen van glas in de ramen der woonbunker, het inpassen van geweerrekken tusschen twee bedden,enz.

's Namiddags contact opgenomen met het gemilitariseerd personeel der voormalige O.D. Rustige avond behoudens enkele klappen,

waarschijnlijk van het afschieten der V2 (nieuw Duits "vergeldings"wapen) op Schouwen.

Vandaag nog geen Duitschers gezien.

31 December

Hedenochtend commando aanvaard van alle troepen in de sector van Walcheren, langs den kust tusschen Vrouwenpolder en Zoutelande.

Hedenochtend begonnen met bevel voor verdediging te maken en vastleggen van arüllerievuren. Daarna schets gemaakt van vuren met vuurplan. Kustbewaking is normaal. Observatie- en luisterposten op alle mogelijke punten langs de kust om bij onraad paraat

te zijn. Verder is iedereen bezig te verbetering van de verdediging.

Hedenochtend vijftien nieuwe recruten opgenomen in de compagnie na een voorafgaande training recrutenopleidingsschool

(afkomstig uit Bergen op Zoom) benieuwd hoe ze zich voelen onder de oudgedienden. Het is nog te kort dag om daar een oordeel over te kunnen vellen.

Oudejaarsavond doorgebracht op mijn bureau en de jaarwisseling niet gevierd. Ik sluit dit dagboek met de hoop en de wensch dat 1945 even voorspoedig zal zijn voor Gevechtsgroep I als 1944.

Hiermee komt een einde aan het dagboek van majoor Paessens. Het is niet bekend of de majoor nog verder aantekeningen in deze vorm heeft bijgehouden. Deze zijn in ieder geval niet in het archief van het museum, noch in het Centraal Archieven Depot van het Ministerie van Defensie aanwezig.