J. Deutekom - Prinses Irene Brigade

Ga naar de inhoud

J. Deutekom

Erelijst gesneuvelden > Namenlijst slachtoffers VK
Achternaam: Deutekom
Voornamen: Johannes
Voorletters: J.
Ran: Sold.    
Mil. onderdeel: Kon.Ned.Brig.Prinses Irene    
Geboorteplaats: Leiden
Geboortedatum: 07-09-1918
Overlijdensplaats: Wolverhampton, Staffordshire
Overlijdensdatum: 11-04-1943
Begraafplaats: Borough Cemetery te Wolverhampton   
Gemeente: Wolverhampton  
Provincie: Staffordshire
Land: Verenigd Koninkrijk
Vak: WP
Nummer: 27

Bron foto grafsteen: OGS

De moeder van Johannes was Jansje Fiolet (*1895) uit Delft. Zij kreeg acht kinderen: Johannes (1918-1943), Martinus "Tinus" Johannes (1921-1999), Floris  Adrianus (*1925), Johanna Catharina (*1926), Maartje (*1930), Johanna Jansje (*1931), Adrianus Piet (*1933) en Bernardus (*1935). Op 20 januari 1926 trouwde ze in Delft met Johannes Deutekom (*1893) en werden haar eerste drie kinderen gewettigd.

In februari 1938 is Johan naar Spanje vertrokken om daar tegen de fascisten van Franco te vechten. Deze zgn. Spaanse Burgeroorlog, die van 1936 tot 1939 duurde, was een gewapend conflict tussen republikeinen, communisten (met steun van de communistische Sovjet-Unie), anarchisten en internationale vrijwilligers enerzijds en zogenoemde nationalisten en monarchisten (met steun van Nazi-Duitsland en fascistisch Italië) anderzijds.

Johan
In mei 1938 is Johan bij het Ebron-front gevangen genomen en werd via Zaragoza naar het klooster San Pedro de Cadella in Belchite overgebracht. Daar heeft hij met andere landgenoten onder erbarmelijke omstandigheden anderhalf jaar gezeten. In juli 1942 werden ze vrijgelaten.
Sake Visser uit Lemmer, een strijdmakker van Johan in Spanje en later ook bij de Irene Brigade, vertelt later het volgende over hem: "En er was een jongen bij ons die geestelijk ziek werd, Deutekom was dat. Hij heeft zich later in Engeland toen hij in dienst was door z’n hoofd geschoten, het was hem teveel geworden."


Johan (Bron: NIMH)

In een terugblik over die periode zei Sake: "Maar als je de eerste doodschiet of in brand ziet vliegen, dan begin je ook een beetje te twijfelen. Het zijn net zo goed mensen, daar kom je later ook achter, iedereen is net zo bang voor de dood, want helden bestaan er niet. Je doet heldhaftige dingen, dat je misschien later denkt..... Ik heb het ook wel gehad, dan duurde het wel uren, zo lag ik te trillen voordat ik weer tot mezelf kwam. Maar op het moment dat je dat doet, dan ben je verstandeloos, dan denk je er niet over na, maar later komen de reacties. Dat noemen ze dan ook heldendaden, dat je dat gedaan hebt, maar de meeste hebben dat helemaal niet als heldendaden ervaren, het ging onbewust bij wijze van spreken. Later komt het bewustzijn, dat je bij je zelf denkt, dat had mij ook kunnen overkomen, die doden en gewonden, daar ben je toch mens voor, je wilt toch blijven leven." (Van www.spanvis.nl)  
Zie deze website over zijn verblijf in Spanje.

Zie hieronder een korte Spaanse documentaire op YouTube met beelden van gevangen Interbrigadisten in San Pedro Cardena, waar Johan ook gevangen heeft gezeten. De beelden van het klooster beginnen op tijdstip 1:54.
Johannes overleed op 11 april 1943 net buiten het kamp aan de gevolgen van een kogelinslag in zijn hoofd, afgevuurd uit zijn 303 dienstwapen. Johannes was op dat moment geestelijk in de war.




Het eerste graf van Johan (Archief: Piet Krijger)

Terug naar de inhoud