2015
Laatste nieuws
November 2015
Eind november 2015 is bekendgemaakt dat de gemeentes Eindhoven, Oirschot en de natuurorganisatie Het Brabants Landschap een plan gaan uitvoeren met de naam De Groene Corridor. Dat is een recreatieve fietsverbinding tussen het centrum van Eindhoven en de Markt in Oirschot.
In deze verbinding is een brug voor voetgangers en fietsers opgenomen die binnen de gemeentegrenzen van Oirschot over het Wilhelminakanaal zal komen te liggen. Die locatie is precies de plaats waar op zondag 22 oktober 1944 Gerardus Marinus Stönner, soldaat van de Prinses Irene Brigade door Duits mitrailleurvuur zodanig werd verwond, dat hij de volgende dag in een veldhospitaal in Eindhoven is overleden.
Op 26 november jl. hebben de heren R. Severijns en P. Machielsen, respectievelijk burgemeester en wethouder van de gemeente Oirschot aan de familie van Stönner laten weten dat deze brug, naar hun toen twintigjarige bloedverwant zal worden vernoemd.
Een en ander is een gevolg van de actie die begin 2015 is geïnitieerd door Richard van de Velde, webmaster van deze site. Hij is daarin actief bijgestaan door de kolonel b.d. A.M. Herbrink, destijds de commandant van Rinus Stönner en de familieleden Renata Bergkamp uit Wageningen en Fred van Slogteren uit Zeist. Ook het Eindhovens Dagblad heeft met een paginagroot artikel in oktober jl. in belangrijke mate aan het welslagen van deze actie bijgedragen.
Op de foto een artist impression van de brug die volgens plan in 2018 in gebruik zal worden genomen.
Tekst: Fred van Slogteren
14 juli 2015
Op de Franse Nationale Feestdag 14 juli 2015 vond er in de Résidence de France in Den Haag een bijzondere bijeenkomst plaats. Bij deze gelegenheid werden door de Ambassadeur Laurent Pic drie brigadeleden benoemd tot Chevalier dans l’Ordre national de la Legion d’Honneur.
v.l.n.r. Herman van den Berg, Max Wolff, ambassadeur Pic en Burton Sanders
Juni 2015
Dit artikel schreef de webmaster voor een lokale krant in Zuid-Wales.
I was a stranger and ye took me in
Residents of Porthcawl pushed aside their curtains to watch them. Because of their black breeches, shoes and leggings they thought they were Germans who marched under the supervision of armed British soldiers through their town.
This month it was 75 years ago that the first large group of Dutch military refugees arrived depleted and polluted in a camp at DanyGraig. Dutchman Richard van de Velde, son of one of these men, tells the history about this so called Dutch Legion.
After the Netherlands had surrendered on May 15, 1940 the military who stayed in the Dutch coastal province Zealand fled a few days later via the Belgian coast to western France. With the last two boats from Brest they managed to arrive mid June 1940 in the English port cities of Plymouth and Newport.
They were not particularly impressed on their arrival in England. In the morning of June 11 the first group came depleted and polluted with a train to the station in Porthcawl. They were welcomed by a Dutch Lieutenant - Colonel who had arranged an encampment for the troops there. Accompanied by armed English soldiers, the men were marched to a sloping land overlooking the Bristol Channel. Local residents pushed aside curtains and watched them from behind the windows. They thought they were Germans, because of their black breeches, shoes and leggings.
They were not particularly impressed on their arrival in England. In the morning of June 11 the first group came depleted and polluted with a train to the station in Porthcawl. They were welcomed by a Dutch Lieutenant - Colonel who had arranged an encampment for the troops there. Accompanied by armed English soldiers, the men were marched to a sloping land overlooking the Bristol Channel. Local residents pushed aside curtains and watched them from behind the windows. They thought they were Germans, because of their black breeches, shoes and leggings.
Paul from the Porthcawl Museum reconstructed the site of the Dutch camp by studying the old pictures Richard send him
' Danygraig ' ( = under the rocks ) was the name of the area where the camp was and it was close to the sea, on the north side of a high mountain overgrown with all kinds of wood crops, such as hazel, rowan and hawthorn. On the grounds were only a few large tents and a large number lay folded on the floor. Everyone helped and in a short time, there were tents of various sizes. However, the canvas was carbolineum impregnated, so it smelled awful in those tents.
The second large group came three days later. They were brought to Porthcawl by armed British soldiers in buses. Therefore there was anxious silence in the bus. By some of them a grudge mood grew and in that state they arrived to their other companions.
' Danygraig ' ( = under the rocks ) was the name of the area where the camp was and it was close to the sea, on the north side of a high mountain overgrown with all kinds of wood crops, such as hazel, rowan and hawthorn. On the grounds were only a few large tents and a large number lay folded on the floor. Everyone helped and in a short time, there were tents of various sizes. However, the canvas was carbolineum impregnated, so it smelled awful in those tents.
The second large group came three days later. They were brought to Porthcawl by armed British soldiers in buses. Therefore there was anxious silence in the bus. By some of them a grudge mood grew and in that state they arrived to their other companions.
In the beginning, the camp seemed more like a prisoner of war camp. It was surrounded by barbed wire and guarded by British soldiers. The Dutch had to bring in their weapons and cameras. They were not allowed into town and the population had been prohibited to sell them something.
In the hilly terrain, the officers had the best place. The policemen (Marechaussee) were separately put down the hill. "The Blue", they were rather called hateful. Before the war, it was not exactly a beloved Corps. Most of the soldiers and civilians in the Netherlands had to deal with them: fines or short prison for smuggling example. Now they were sitting together on a piece of grass. That gave friction sometimes. This was also the case with the English folks in town. In taverns of the village there were often fights in the evenings: Netherlands against England ...
Rabbits were there by the hundreds and pheasants crowed everyone up in the morning. Thousands big gray rat brought the soldiers at night a visit in their tents and even dragged their shaving soap away.
Meanwhile, it was found that smaller groups and individual soldiers had crossed The Channel earlier from different French coastal towns. They were temporarily housed at Haverfordwest. However, this primitive shelter quickly became overcrowded.
On June 10, 1940, they were all transferred to the camp in Porthcawl. In total in May and June 1940 came 120 officers, 360 NCOs, 980 corporals and soldiers. They were from the Infantry, Corps cyclists, Cavalry, Artillery, Engineers, Aviation Department, Marechaussee and Military Police. They formed the beginnings of a Dutch force in Britain.
Some soldiers were able to retrieve all new uniform on the first day in an English Fourier tent, complete with everything there: a P14 Enfield rifle, which dated from the First World War, 5 cartridges, bayonet coupling and English helmet (!). The uniform was a British battle dress with long pants with a pocket on the left thigh. Also, the underwear was of British quality. The shoes were normal leather work boots.
The morale of the men was obviously affected. The rapid German advance had made a great impression on them and the separation of family and extended family made many fell heavily. The exiled Dutch also had to undergo an extensive British and Dutch security research.
Not surprising that the British were delighted with the arrival of the Marechaussees and Police Forces so that they could take over the guarding. They were housed in a bus at the entrance of the camp.
The group was initially called "Detachment Royal Dutch Troops in Britain‘. This name was soon changed into Dutch Legion, because the English term used for foreign troops was foreign legions. Shortly after that they were inserted into the well-known battle dress. The Dutch rank awards gave way to the English, on the upper left sleeve a lion, beneath orange-colored ' Netherlands ‘.
"The local people were nice. When they asked us: "Are you Dutch? We said, "No, Hollanders" Dutch sounded like “Deutsch”.
Rabbits were there by the hundreds and pheasants crowed everyone up in the morning. Thousands big gray rat brought the soldiers at night a visit in their tents and even dragged their shaving soap away.
Meanwhile, it was found that smaller groups and individual soldiers had crossed The Channel earlier from different French coastal towns. They were temporarily housed at Haverfordwest. However, this primitive shelter quickly became overcrowded.
On June 10, 1940, they were all transferred to the camp in Porthcawl. In total in May and June 1940 came 120 officers, 360 NCOs, 980 corporals and soldiers. They were from the Infantry, Corps cyclists, Cavalry, Artillery, Engineers, Aviation Department, Marechaussee and Military Police. They formed the beginnings of a Dutch force in Britain.
Some soldiers were able to retrieve all new uniform on the first day in an English Fourier tent, complete with everything there: a P14 Enfield rifle, which dated from the First World War, 5 cartridges, bayonet coupling and English helmet (!). The uniform was a British battle dress with long pants with a pocket on the left thigh. Also, the underwear was of British quality. The shoes were normal leather work boots.
The morale of the men was obviously affected. The rapid German advance had made a great impression on them and the separation of family and extended family made many fell heavily. The exiled Dutch also had to undergo an extensive British and Dutch security research.
Not surprising that the British were delighted with the arrival of the Marechaussees and Police Forces so that they could take over the guarding. They were housed in a bus at the entrance of the camp.
The group was initially called "Detachment Royal Dutch Troops in Britain‘. This name was soon changed into Dutch Legion, because the English term used for foreign troops was foreign legions. Shortly after that they were inserted into the well-known battle dress. The Dutch rank awards gave way to the English, on the upper left sleeve a lion, beneath orange-colored ' Netherlands ‘.
"The local people were nice. When they asked us: "Are you Dutch? We said, "No, Hollanders" Dutch sounded like “Deutsch”.
It was said that the Porthcawl residents believed that some military wore the glamorous uniform of "Queen Wilhelmina's Bodyguard". In some way they were right because the Marechaussee had the task in Holland of manning the borders and of providing general security throughout the country, including the responsibility for guarding the Royal Family. They wore impressive dark blue uniforms with white braiding and breeches tucked into high boots. The Politietroepen were more or less police troops and wore grey-green uniforms, also with braiding. After a short while their worn out distinctive uniforms were issued with standard British battledress uniforms.
The meals in this camp were eaten at long wooden tables in the open air. Four times a day, and of good quality, though not everyone thought so, "Weeks we had nothing else than stew with lamb." Strikingly, there was always tea.
The day usually began with a P.T. (physical training), which consisted of a cross country. After this warm-up they had English lessons. Then speed marches and field service. An English officer gave instruction on the Tommy gun and Molotov cocktails (!).On the program there were also many demonstrations with the Bren gun carrier.
There was lack of weapons. Which consisted of three hundred guns with five rounds per gun and some outdated machine guns. The Dutch soldiers were using often brooms instead of guns to exercise. Most Dutch guns were lost in 1940 or handed over to the British.
A large number of soldiers did not meet the physical fitness requirements. This was partly because of the relatively high age of the war volunteers. The military police NCOs often no longer belonged to the youngest, while most conscripts were also relatively old by the system of military education. The senior NCO was 57, the youngest trooper 22 years. The average age of the brigade men was 32 years. Many were moved to the government in London and was employed there.
The day usually began with a P.T. (physical training), which consisted of a cross country. After this warm-up they had English lessons. Then speed marches and field service. An English officer gave instruction on the Tommy gun and Molotov cocktails (!).On the program there were also many demonstrations with the Bren gun carrier.
There was lack of weapons. Which consisted of three hundred guns with five rounds per gun and some outdated machine guns. The Dutch soldiers were using often brooms instead of guns to exercise. Most Dutch guns were lost in 1940 or handed over to the British.
A large number of soldiers did not meet the physical fitness requirements. This was partly because of the relatively high age of the war volunteers. The military police NCOs often no longer belonged to the youngest, while most conscripts were also relatively old by the system of military education. The senior NCO was 57, the youngest trooper 22 years. The average age of the brigade men was 32 years. Many were moved to the government in London and was employed there.
A parade in front of hotel Esplanade
After a few weeks, the officers and NCOs were billeted in Hotel Esplanade on the boulevard in Porthcawl which area was still 'out of bounds’ for the other soldiers.
After a short while there came more freedom, and all men were allowed to rest at Coney Beach and to the pubs. There they learned to speak English. The local girls were fine teachers.
The meeting point in town was the Ice shop of the Borza family. It was part of the Esplanade Hotel on the seafront promenade, which they owned too. Here worked Eirwen Jones who married in the church St. John Newton on September 21, 1940 to 2nd Lt. Henry Hendriks.
The local garage Evans was quickly hired for the maintenance of the Dutch fleet. When the city was released, the 10-person team, the engineers used to stay above the garage as a place to sleep. The meals were even brought there from the nearby camp. At one time this place was so popular that there were sometimes fifty sleepers. The mood grew in proportion to the number of amorous relations were established with the local beauties .....
After a few weeks, the officers and NCOs were billeted in Hotel Esplanade on the boulevard in Porthcawl which area was still 'out of bounds’ for the other soldiers.
After a short while there came more freedom, and all men were allowed to rest at Coney Beach and to the pubs. There they learned to speak English. The local girls were fine teachers.
The meeting point in town was the Ice shop of the Borza family. It was part of the Esplanade Hotel on the seafront promenade, which they owned too. Here worked Eirwen Jones who married in the church St. John Newton on September 21, 1940 to 2nd Lt. Henry Hendriks.
The local garage Evans was quickly hired for the maintenance of the Dutch fleet. When the city was released, the 10-person team, the engineers used to stay above the garage as a place to sleep. The meals were even brought there from the nearby camp. At one time this place was so popular that there were sometimes fifty sleepers. The mood grew in proportion to the number of amorous relations were established with the local beauties .....
Dutch officers were in the opportunity to practice golf in the area of Porthcawl. On 26 and 27 July, a team of the Dutch Legion, led by Capt. Tienhoven had a match against a London Dutch team.
The first church services were held at the camp itself. After a few weeks, the St. John's Church in Newton was the home of many men..
In August 1940, more and more people came into the camp, all with the same call in the hand: "In the name of Queen Wilhelmina we are called to free the fatherland from the Germans." They were the first ‘British' with a Dutch passport and called for immediate employment. They were people from various walks of life: work in money and diamond trade in London, Unilever employees, performance artists, musicians, singers, journalists and even doctors and surgeons. The new batch was without war experience and could not mix well with the men of the first hour.
The latter recruits were brought together in a Depot Battalion. In order to prevent an excessive concentration of troops in the camp, this battalion was moved on August 29, 1940 at Ruperra Castle, north of the road between Cardiff and Newport. There was a daily connection between the camp in Porthcawl and the castle: six separate cars, each with a separate mission.
The postal service took place with one of the three 'Dutch' Harley - Davidsons (1200 cc with reverse gear!) with sidecar.
As the year was coming to an end, the nights got colder. The camp was not suitable for wintering, so there was looked for a suitable place. On September 28, a farewell was given at the Grand Pavilion in Porthcawl, which mainly consisted music and singing. The highlight of the evening was the singing of the Dutch Legions song.
On October 2, 1940 the men had slept for the 113th time under canvas. When the tents were ironed, they left a clean camp. At the station in Porthcawl two trains were ready to take them to Congleton in Cheshire. Many local girls waved them off at the station ...........
The first church services were held at the camp itself. After a few weeks, the St. John's Church in Newton was the home of many men..
In August 1940, more and more people came into the camp, all with the same call in the hand: "In the name of Queen Wilhelmina we are called to free the fatherland from the Germans." They were the first ‘British' with a Dutch passport and called for immediate employment. They were people from various walks of life: work in money and diamond trade in London, Unilever employees, performance artists, musicians, singers, journalists and even doctors and surgeons. The new batch was without war experience and could not mix well with the men of the first hour.
The latter recruits were brought together in a Depot Battalion. In order to prevent an excessive concentration of troops in the camp, this battalion was moved on August 29, 1940 at Ruperra Castle, north of the road between Cardiff and Newport. There was a daily connection between the camp in Porthcawl and the castle: six separate cars, each with a separate mission.
The postal service took place with one of the three 'Dutch' Harley - Davidsons (1200 cc with reverse gear!) with sidecar.
As the year was coming to an end, the nights got colder. The camp was not suitable for wintering, so there was looked for a suitable place. On September 28, a farewell was given at the Grand Pavilion in Porthcawl, which mainly consisted music and singing. The highlight of the evening was the singing of the Dutch Legions song.
On October 2, 1940 the men had slept for the 113th time under canvas. When the tents were ironed, they left a clean camp. At the station in Porthcawl two trains were ready to take them to Congleton in Cheshire. Many local girls waved them off at the station ...........
The Depot Battalion was transferred from Ruperra on October 10, 1940 to Conwy Castle in North Wales. Late November this battalion was also moved to the old factory buildings in Congleton.
Richard van de Velde: “My father spoke always very highly of the hospitality he received in Porthcawl. That was the main reason after so many years that I wanted to visit this village. I contacted the local museum and was overwhelmed by the hospitality too. Chairman Paul guided me enthusiastically around his town and it felt great to follow in my father's footsteps. I was even invited to a service in St. Johns Church in Newton, where my dad often came. A Delft blue plaque on the church wall with the impressive words "I was a stranger and ye took me in" still recalled for the residence of the Dutch Legion. However, none of the church members or the friendly vicar made the connection with the first asylum seekers, as I teasingly called my father later.
In the afternoon we made a visit to the Porthcawl Golf Club. Nobody, not even a very old member, was aware of the existence of a small reminder sign posted by some Dutch officers. I found it on the bottom of a cabinet and told the surprised audience its background.
My wife and I will keep warm memories of our visit to this village.”
My wife and I will keep warm memories of our visit to this village.”
The author would be very pleased if inhabitants of Portcawl/ Newton can bring in new information and photos on the so later called Princess Irene Brigade. You can contact him via r.velde@hetnet.nl , visit his website www.prinsesirenebrigade.nl or get in contact with the Porthcawl Museum.
mei 2015
De webmaster schreef dit artikel voor De Puttenaer, de lokale krant voor Putten e.o.
Puttense oorlogsslachtoffer Steef Kraaij krijgt een gezicht
Eind april was het 70 jaar geleden dat sergeant Steven Kraaij uit Putten in het Gelderse Hedel sneuvelde tijdens de laatste acties van de Prinses Irene Brigade. Zijn imposante graf en een straatnaambord, waarop het sterftejaar jammerlijk ontbreekt, brengen hem nog in herinnering. In zijn speurtocht naar slachtoffers van deze legendarische brigade kwam webmaster Richard van de Velde in contact met Riek Evers-Kraaij, de nog enig levende zus van Steven en kon mede daardoor de interessante levenswandel van ‘Steef’ in kaart brengen.
De ouders van Steven waren landbouwer Jan Kraaij (*1892-1978) en Hendrika Koopman(*1895-1951). Ze trouwden in Putten op 9 augustus 1918 en woonden op deArkenheenseweg in het buurtschap Bijsteren, net buiten Putten, op de Veluwe. Ze kregen de volgende kinderen: Steven (1919-1945), Hendrikje "Hent" (1921-2000), Peter (1923-1999), Rutger "Rut"(*1928), Johanna "Jo" (1929-2009) en Hendrika "Riek" (*1939).
Steven was dienstplichtig militair en kwam voor zijn nummer op in januari 1940 te Voorschoten. Hij werd ingedeeld bij de 1e Batt 4e afd. 2e Depot Bereden Artillerie. Zijn onderdeel werd al snel overgebracht naar Noord-Brabant/De Peel, in de zgn. Peel-Raamstelling. Door de grote overmacht van de Duitsers werd zijn onderdeel 10 mei 1940 onder de voet gelopen en vluchtte hij met enkele manschapen via Antwerpen naar Zeeuw-Vlaanderen. Na de capitulatie van dit stukje Nederland, ging hij langs de Belgische kust naar Duinkerken en zag kans met een boot naar Engeland te ontkomen. Hier vernam de familie via het Rode Kruis dat hij nog in leven was.
Steven was dienstplichtig militair en kwam voor zijn nummer op in januari 1940 te Voorschoten. Hij werd ingedeeld bij de 1e Batt 4e afd. 2e Depot Bereden Artillerie. Zijn onderdeel werd al snel overgebracht naar Noord-Brabant/De Peel, in de zgn. Peel-Raamstelling. Door de grote overmacht van de Duitsers werd zijn onderdeel 10 mei 1940 onder de voet gelopen en vluchtte hij met enkele manschapen via Antwerpen naar Zeeuw-Vlaanderen. Na de capitulatie van dit stukje Nederland, ging hij langs de Belgische kust naar Duinkerken en zag kans met een boot naar Engeland te ontkomen. Hier vernam de familie via het Rode Kruis dat hij nog in leven was.
Steven in Suriname zwaaiend met zijn revolver
Pijl en boog uit Suriname
Hij maakte in Engeland eerst deel uit van het Nederlandsch Legioen, de voorloper van de Koninklijke Brigade Prinses Irene. Na de Duitse inval in Nederland waren Suriname en De Nederlandse Antillen ook in oorlog met Duitsland. De olieraffinaderijen en bauxietmijnen waren een potentieel doelwit voor eventuele Duitse aanvallen. De roep om beveiliging hiervan werd groter en in het najaar van 1941 werd een beroep gedaan op de Prinses Irene Brigade om manschappen hiervoor te leveren. Steven was één van de 156 vrijwilligers die naar West-Indië werden gedirigeerd. De militairen werden ondergebracht in een oud schoolgebouw aan de Burenstraat in Paramaribo. Ze werden hier ingezet voor wachtlopen bij het paleis van de Gouverneur, fort Nieuw Amsterdam en de Prinses Irene-kazerne, het Duitse interneringskamp, vliegveld in wording Zanderij, Albina aan de Marowijne rivier en later voor bewaking van Nederlands eerste en enige concentratiekamp Jodensavanne.
Steven leerde in die begintijd de Surinaamse typiste Henriëtte Flora "Florry" Schloss (23 nov. 1917- ±1990) kennen, die vlakbij op de Costerstraat 100 in Paramaribo inwoonde bij haar zuster Doffie en haar man Rudy Wong Chung. Ze trouwden op 24 november 1943 en verhuisden naar een klein huisje. Het was maar van korte duur, want op 7 januari 1944 vertrok de inmiddels tot sergeant bevorderde Steven per boot naar Europa, want men had veel militairen nodig voor de op handen zijnde invasie in West-Europa. Florry keerde weer terug naar het huis van haar zus.
Steven maakte een drieweekse tussenstop in New York, waar in de voorstad Woodside het grootse deel van zijn schoonfamilie woonde. Hij kreeg in die korte periode een goede band met zijn schoonvader Julius J. Schloss (1895-1974), schoonzussen Helene (*2-10-1915-1981) en Coba en zwager Charles. Na een gevaarlijke bootreis, monsterde Steven weer veilig aan in het Schotse Gourock. Een lange treinreis volgde voordat hij met zijn collega’s arriveerde in Wolverhampton, waar zich het basiskamp van de Prinses Irene Brigade bevond.
De Kodak-camera van Steven
Na een maandenlange, intensieve training landde Steef met zijn onderdeel op 7 augustus 1944 in Normandië, trok door Noord-Frankrijk en maakte de zware gevechten mee nabij Beringen in België. Na een verblijf rond Grave en hevige gevechten bij Tilburg, verbleef hij korte tijd in 's Gravenmoer, waar hij ook nauwe contacten onderhield met de Gereformeerde gemeenschap. Vervolgens vertrok de Brigade naar Walcheren en Noord- en Zuid-Beveland, met als taak de kuststrook te bewaken en te verdedigen tegen eventuele Duitse aanvallen. Steef kwam met Gevechtsgroep 1 terecht in Middelburg en werd gelegerd in de H.B.S. Van beide laatste adressen zijn brieven bewaard gebleven van families, waarmee Steef contacten onderhield.
In de laatste fase van de oorlog bevond Steef zich met de Irene Brigade tegenover Hedel in een oud fort Crêvecoeur. Via de radio had hij ondertussen vernomen dat zijn geboorteplaats Putten inmiddels bevrijd was en diende een verzoek in om een bezoek aan zijn familie te brengen. Hij kreeg geen permissie, omdat er nog "een klein klusje stond te wachten in de Bommelerwaard". Het aanvalsplan Operatie Orange behelsde het volgende: 'de Irene Brigade moest bij bij Hedel de Maas oversteken, dat gebied consolideren en optrekken richting Kerkdriel; de Engelsen zouden hetzelfde doen bij Alem, ook naar Kerkdriel gaan en samen met de Nederlanders een bruggenhoofd vormen dat als opstap zou dienen om verder noordwaarts te trekken en de brug bij Zaltbommel te veroveren.' Op 22 april om middernacht 24.00 uur ging deze operatie van start.
Legerkist van Steef
Steven was ingedeeld als schutter van een Vickers-mitrailleur bij de ondersteuningsgroep van kapitein Post. Met het vierde peloton van luitenant Rueb verdedigde hij stellingen bij het viaduct onder de weg Zaltbommel - Den Bosch. Zijn positie boven op een dijk bleek te gevaarlijk, want een sluipschutter trof hem in zijn hoofd. Hij sneuvelde op 23 april 1945, enkele dagen voor zijn 26ste verjaardag.
Onder het viaduct kreeg hij een voorlopig veldgraf, waarvan het veldkruis nog steeds in het bezit is van zijn enige overgebleven zus Riek Evers. Drie maanden later werd Steef op verzoek van de familie herbegraven op de Oude Begraafplaats te Putten, waar zijn indrukwekkend graf met zijn helm nog steeds in het oog valt.
Steven heeft bij K.B. no. 38 van 20 maart 1946 postuum het Bronzen Kruis gekregen wegens "Moedig en beleidvol optreden getoond tijdens de gevechten bij Hedel in april 1945."
Familie bij herbegrafenis
Herinneringen van iemand uit ’s Gravenmoer (bij Dongen) aan Steven Kraaij:
"Op 30 oktober 1944 werden wij bevrijd. Jammer genoeg liep de bevrijdende opmars dood bij de grote rivieren. Een groot deel van ons land, met onze grote steden, hebben nog een Hongerwinter mee moeten maken.
Wij hebben tijd genoeg gehad om met onze bevrijders kennis te maken. Hadden we eerst Duitsers in ons huis gehad, nu kwamen de Engelsen, de Polen en later de mannen van onze eigen Prinses Irene Brigade. Dat werd in die winteravonden een gezellige boel in de kamer: de jongens kregen van moeder te drinken en zij zetten de "tins" met sigaretten op de tafel. Een kleine Poolse soldaat had moeders hart gestolen. Hij heette Jozef, maar moeder noemde hem steevast: "Mòòzeske". Die Polen spraken Duits, of Engels, maar hadden moeite met de letter "h". Zo vroegen ze, als ze zich 's morgens wilden scheren: "Haben Sie geiss (heiss) Wasser für mich?" Of in het Engels: "Have you some got (hot) water for me?"
Achter ons huis waren enkele kanonnen opgesteld, die in de richting van de Bergse Maas vuurden. Als de school uitging, kwamen er steevast wat jongens naar dat schieten kijken. Het gebeurde wel, dat ze op de loop mochten zitten, die bij een schot een beetje omhoog wipte. Dat vonden ze leuk. Ook de jongens van de Irene Brigade kwamen in ons dorp, dat waren Nederlanders, die kon iedereen verstaan. Met één van hen, Steven Kraaij, een jongen uit Putten, kregen we een bijzondere band. Hij was ook gereformeerd en ging op zondag met ons naar de kerk. Een poos later vertrokken ze naar de Bommelerwaard. Daar ontstond vuurcontact met de Duitsers en daarbij werd onze vriend dodelijk getroffen. Wat legde dat een domper op de vreugde van het bevrijd zijn. Een broer van Ad Kanters, die na de bevrijding dienst had genomen in de brigade, kwam de droeve boodschap brengen. "
Wij hebben tijd genoeg gehad om met onze bevrijders kennis te maken. Hadden we eerst Duitsers in ons huis gehad, nu kwamen de Engelsen, de Polen en later de mannen van onze eigen Prinses Irene Brigade. Dat werd in die winteravonden een gezellige boel in de kamer: de jongens kregen van moeder te drinken en zij zetten de "tins" met sigaretten op de tafel. Een kleine Poolse soldaat had moeders hart gestolen. Hij heette Jozef, maar moeder noemde hem steevast: "Mòòzeske". Die Polen spraken Duits, of Engels, maar hadden moeite met de letter "h". Zo vroegen ze, als ze zich 's morgens wilden scheren: "Haben Sie geiss (heiss) Wasser für mich?" Of in het Engels: "Have you some got (hot) water for me?"
Achter ons huis waren enkele kanonnen opgesteld, die in de richting van de Bergse Maas vuurden. Als de school uitging, kwamen er steevast wat jongens naar dat schieten kijken. Het gebeurde wel, dat ze op de loop mochten zitten, die bij een schot een beetje omhoog wipte. Dat vonden ze leuk. Ook de jongens van de Irene Brigade kwamen in ons dorp, dat waren Nederlanders, die kon iedereen verstaan. Met één van hen, Steven Kraaij, een jongen uit Putten, kregen we een bijzondere band. Hij was ook gereformeerd en ging op zondag met ons naar de kerk. Een poos later vertrokken ze naar de Bommelerwaard. Daar ontstond vuurcontact met de Duitsers en daarbij werd onze vriend dodelijk getroffen. Wat legde dat een domper op de vreugde van het bevrijd zijn. Een broer van Ad Kanters, die na de bevrijding dienst had genomen in de brigade, kwam de droeve boodschap brengen. "
Florry, de vrouw van Steef, vertrok op 5 februari 1946 met de SS Stuyvesant vanuit Paramaribo naar Nederland, waar ze eind februari aankwam. Eerst verbleef ze enkele weken bij de familie van Steef in Putten, daarna trok ze in bij haar tante Judith Bucaille-Schloss op de Polstraat 80 in Deventer. Florry is later verpleegster geworden en was daarin ondermeer actief in Amsterdam-Bijlmer. Ze is nooit meer hertrouwd en overleed begin jaren negentig.
De gemeente Putten besloot in oktober 1990 een weg in een nieuwe wijk van Putten te vernoemen naar Steven Kraaij. Helaas is het jaartal van overlijden niet vermeld......
Met dank aan Rika en Henk Evers, Lous Wijnand.
februari 2015
De webmaster schreef dit artikel voor een lokale krant van de gemeente Oirschot.
In Oirschot gesneuvelde soldaat van Irene Brigade krijgt gezicht
Zijn naam G. Stönner staat vermeld op een plaquette in kapel De Heilige Eik aan de Proosbroekweg in Oirschot, maar vrijwel niemand weet meer wie hij was en hoe hij om het leven gekomen is. Na een jarenlange speurtocht slaagde webmaster Richard van de Velde erin familie van hem op te sporen en een opmerkelijk verhaal op te tekenen.
Zijn vader heette Gerard Marinus Stönner (1884-1941). Hij trouwde in 1921 met Anna Maria van Slogteren (*1894-1971) en kregen samen vier kinderen: Gerard Marinus "Rinus" (1924-1944) en Frederik 'Fred" Willem (1925-2012). In 1927 werd in Voorschoten ook de tweeling Nanda en Karel geboren.
De vader van Gerard werkte voor de ASF-VCF Superfosfaatfabrieken (tegenwoordig Mekog) in Pernis. Uit hoofde daarvan werd hij met zijn gezin uitgezonden over heel de wereld: Rusland, Letland (Riga), Nederlands-Indië, India (Calcutta), Thailand (Bangkok) en Egypte (Alexandrië). In deze laatste plaats zijn Rinus en Fred geboren.
De vader van Gerard werkte voor de ASF-VCF Superfosfaatfabrieken (tegenwoordig Mekog) in Pernis. Uit hoofde daarvan werd hij met zijn gezin uitgezonden over heel de wereld: Rusland, Letland (Riga), Nederlands-Indië, India (Calcutta), Thailand (Bangkok) en Egypte (Alexandrië). In deze laatste plaats zijn Rinus en Fred geboren.
Rinus (Bron foto: Tilly Hegt-van Slogteren)
Rond 1931 vertrok het gezin naar het Canadese New Brunswick, waar vader een nieuwe fabriek moest opzetten. Hij was vanaf 1938 tevens Vice-Consul der Nederlanden over New Brunswick en Prins Edward Island, tot hij in 1941 overleed aan de gevolgen van een hartaanval.
Ondertussen was in Europa WOII uitgebroken en had De Nederlandse regering in London inmiddels bij Koninklijk Besluit van 8 augustus 1940 een wetsbesluit uitgevaardigd voor alle Nederlandse mannen, geboren tussen 1 januari 1904 en 1 januari 1921, die woonden in Groot-Brittannië, Noord-Ierland. Canada en de Verenigde Staten van Amerika, voor zover niet in werkelijke dienst van land- of zeemacht, verplicht zich voor de dienst te doen inschrijven. Zij zouden gewoon 'dienstplichtige' worden en verplicht zijn dienst te verrichten bij de land- of zeemacht voor de duur van de oorlog of zoveel langer als de Regering nodig zou achten. In februari 1941 werd dat tussen de achttien en de tweeënveertig en betrof het ook de rest van de wereld, behalve bezet gebied en overzeese gebiedsdelen.
Op 22 augustus 1940 tekenden zowel de Nederlandse als Canadese regering een overeenkomst waarin de Canadese regering toestemming verleent tot de werving en oprichting van een Nederlands bataljon op haar grondgebied. Nederland stelde zich garant voor alle daarbij horende kosten. De dienstplichtigen en oorlogsvrijwilligers uit de V.S. en Canada werden vanaf het voorjaar van 1941 eerst in Stratford en later in Guelph in Canada opgeleid. Deze militairen droegen als herinnering aan hun herkomst een oranje Canadees esdoornblad ('maple leaf') op hun mouw.
Eind 1942 meldden Rinus en Fred zich hier ook en kregen een gedegen militaire opleiding. Vervolgens werden ze per schip overgebracht naar Glasgow. Na een lange treinreis kwamen ze aan in Wrottesley Park in Wolverhampton, het basiskamp van de Nederlandse Prinses Irene Brigade. Rinus werd ingedeeld bij Gevechtsunit 1 en Fred bij Gevechtsunit III. Gevechtsunit 1 bestond o.a. uit een afdeling Nederlandse parachutisten. De Nederlanders die vrijwillig parachutisten werden, kwamen niet alleen uit Nederland, maar ook uit landen zoals Brazilië, U.S.A., Argentinië, Marokko, Suriname, Canada, Zuid-Afrika en Engeland.
De parachutisten werden opgeleid in Engels verband op de Ringway Parachute Training School te Netheravon. Behalve sprongen uit een sperballon, werd gesprongen uit vliegtuigen zoals de Whitley, Halifax, Stirling en de populaire Dakota. Het gemiddeld aantal parachutesprongen per man lag tussen 25-35. De verwachting was dat zij, als de invasie begon, als eersten zouden meespringen. Dit idee werd nog versterkt toen hun leidinggevende in het begin van 1943 op appèl een legerorder voorlas dat de parachutisten, net als de Engelsen, Rode baretten zouden krijgen Dit is echter nooit officieel geworden.
Toen op 6 juni 1944 de ‘Normandy landings’ bekend werden gemaakt en zij daar niet bij waren, was de stemming om te snijden. Gevechtsunit I functioneerde als infanterie bij de Irene Brigade toen deze zich aansloot bij de British 6th Airborne Division in Normandië. Tijdens de veldtocht bevond de Irene Brigade zich in oktober 1944 ten zuiden van het Wllhelminakanaal, tegenover Oirschot. Deze plaats was nog door de Duitsers bezet en een mogelijke oversteek van het kanaal zou moeten worden voorkomen om het achter de stellingen gelegen vliegveld te beschermen. Op 20 oktober kregen de staf het bericht dat het dorp door de Duitsers was ontruimd.
De toenmalige commandant van het eerste peloton Infanterie, de inmiddels 96-jarige Ton Herbrink: "Het eerste peloton van de eerste Gevechtsgroep, waar Stönner deel van uitmaakte, kreeg de order om in de vroege ochtend van 21 oktober een verkenningspatrouille naar de noordzijde van het WiIhelminakanaal te sturen om na te gaan of er nog Duitsers aanwezig waren, en zo ja, waar.
De patrouille werd om 05.00 uur worden overgezet met rubberbootjes, ongeveer zeshonderd meter ten westen van de vernielde verkeersbrug. Het was droog weer met enig zicht op het kanaal en de overkant. Op onze oever (de zuidoever) hadden we twee lichte mitrailleurs en een 2-inch mortier in stelling gebracht. Omdat er gedurende twee dagen geen Duitser was gezien op of nabij de oversteekplaats, zou het oversteken van het kanaal in stilte geschieden, d.w.z. er zou alleen worden geschoten als dat nodig mocht zijn.
Toen de bootjes ongeveer halverwege waren, ontvingen zij, tot ieders verbazing, mitrailleurvuur van de noordoever, op korte afstand van de plaats waar werd overgestoken. Onmiddellijk werd het vuur beantwoord door onze mitrailleurs en mortier. Het vijandelijk vuur herhaalde zich niet meer, maar al snel bleek dat zij hun vernietigende werk al had verricht: het bootje waarin Stönner en de korporaal J. Bodes zaten, was lek geschoten en de beide soldaten waren te water geraakt. Ik hoorde Stönner kermen en roepen: "Ik ben geraakt, help!" Bodes was niet geraakt en dusdanig alert dat hij zijn collega onmiddellijk te hulp schoot. Hij slaagde erin Stönner zwemmend mee te nemen naar de zuidoever. Intussen was er een brancard in gereedheid gebracht om hem weg te dragen naar een ambulance jeep. Die bracht de gewonde naar een hospitaal in Eindhoven. Daar bleek dat de mitrailleurkogels dusdanige verwondingen hadden aangebracht in de rug, aan de longen en de ingewanden, dat medisch ingrijpen niet meer mogelijk was. Rinus overleed in de vroege ochtend van 22 oktober 1944 en werd begraven op het Engelse Militair Ereveld in Mierlo.
Zijn broer Fred raakte bij Beringen aan het Albertkanaal in België ook gewond, maar hij overleefde het. Hij had geluk dat hij een briefje van zijn moeder had meegekregen, waarop het adres stond van haar broer in Amsterdam. De familie Van Slogteren werd gewaarschuwd dat Fred gewond was en voor zijn verdere herstel werd hij door zijn familie in Amsterdam opgevangen. Na de oorlog ging Fred terug naar zijn familie in Canada, waar hij na zijn studies trouwde en vijf kinderen kreeg. Hij overleed op 87- jarige leeftijd op 2 december 2012.
Wat zou het een mooi gebaar zijn van de Gemeente Oirschot als bijvoorbeeld de zgn. langzaamverkeersbrug over het Wilhelminakanaal naar Rinus Stönner zou worden vernoemd. Zijn familie in Canada kijkt er al reikhalzend naar uit.